“Ủn” nền kinh tế ì ạch của Mỹ bằng cách nào?

Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng ở Mỹ đã đổ thêm dầu vào lửa cho cuộc tranh cãi gay gắt trong xã hội nước này về sự phục hồi chậm chạp của nền kinh tế và về các biện pháp kích thích tăng trưởng.
                        
Thường thì sau các cuộc suy giảm nền kinh tế Mỹ nhanh chóng lấy lại đà phát triển. Nhưng lần này thì khác, sau khi thoát khỏi cuộc suy thoái trầm trọng nhất kể từ Đại chiến 2 đến nay kinh tế Mỹ đúng là có tăng trưởng, nhưng với tốc độ mà phải “tinh mắt” lắm mới nhận ra. Song ngay cả sự đi lên ì ạch này cũng không bền vững.

Thông tin về tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ nhảy lên mức 9% làm trầm trọng thêm mối lo rằng sự yếu ớt của nền kinh tế có thể kéo dài thêm mấy năm nữa.

Đối với Robert Reich, cựu Bộ trưởng Lao động dưới thời chính quyền Bill Clinton, chẳng có gì đáng ngạc nhiên trong sự “ngái ngủ” của nền kinh tế Mỹ. Ông nói: “Vấn đề cơ bản là nhu cầu thấp. Nhu cầu tiêu dùng chiếm 70% nền kinh tế Mỹ. Mà người tiêu dùng thì bị giáng một đòn như thể bị xe tải lăn qua. Giá nhà ở giảm với tốc độ điên rồ. Đồng lương giảm nếu tính theo tỷ lệ lạm phát. Việc làm biến mất. Trong tình cảnh đó thì người tiêu dùng không muốn móc tiền ra khỏi ví. Mà nếu họ không muốn chi tiêu thì sẽ không có việc làm”.

Phát biểu trên kênh truyền hình ABC, ông Reich ủng hộ các biện pháp bổ sung của chính quyền liên bang nhằm hỗ trợ nền kinh tế phát triển.

Thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa ở bang Alabama, Richard Shelby hoàn toàn phản đối ý kiến của Reich. Ông nói: “Chương trình hỗ trợ chống khủng hoảng không có tác dụng. Chúng ta đã trải qua điều này rồi. Tôi cho rằng chúng ta cần tạo điều kiện để tăng trưởng kinh tế: cải cách thuế, kích thích các nhà sản xuất. Thị trường nâng đỡ nền kinh tế, còn chúng ta thì lại nâng đỡ vai trò của chính phủ mà nền kinh tế không thể lớn thêm từ cái đó”.

Song cựu Bộ trưởng Lao động Reich vẫn khăng khăng rằng khi lĩnh vực kinh tế tư nhân không thể “cất cánh” thì chính phủ phải ra tay giúp đỡ. Ông khẳng định: “Khi người tiêu dùng và các nhà đầu tư cá thể không vội chi tiền thì chính phủ cần phải lấp đầy chỗ trống này. Chúng ta đã làm như thế suốt 75 năm rồi đó thôi”.

Dưới thời của Tổng thống Barack Obama gói hỗ trợ chống khủng hoảng của liên bang gồm 800 tỷ USD đã được thông qua, các ưu đã về thuế được kéo dài và khoản trích từ lương của người lao động vào quỹ bảo hiểm xã hội được giảm có thời hạn. Ngoài ra, Ngân hàng Trung ương Mỹ giữ lãi suất tái cấp vốn ở mức thấp kỷ lục và cố gắng bơm tiền vào nền kinh tế quốc dân.

Theo Thượng nghị sĩ Shelby, các biện pháp nói trên của chính quyền liên bang chỉ tổ làm tình hình thêm trầm trọng, và nếu chính phủ lại tiếp tục đưa ra gói hỗ trợ chống khủng hoảng mới thì Quốc hội sẽ không chấp thuận. Ông tuyên bố: “Chúng ta cần sự rõ ràng, cần điều kiện để đầu tư, tăng trưởng kinh tế và niềm tin. Cái chúng ta còn thiếu chính là niềm tin vào nền kinh tế”.

Tổng thống Obama kêu gọi mọi người kiên trì chịu đựng và nói rằng để nền kinh tế thoát khỏi cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 thì cần có thời gian.

Trong khi đó các ứng cử viên chức tổng thống của đảng Cộng hòa lại nói toẹt ra rằng về thực chất thì nền kinh tế cần có một vị thủ lĩnh mới.

(Tamnhin)